Bộ Y tế lo dịch chồng dịch

Từ giữa năm ngoái đến nay, số bệnh nhân tay chân miệng tiếp tục tăng cao. Cúm H5N1 trở lại sau gần 2 năm vắng bóng với 2 ca mắc và đều tử vong. Dịch sốt xuất huyết tại miền Nam cũng bắt đầu tăng tốc.

Trước thực tế nhiều dịch bệnh xảy ra cùng một lúc, ngày 22/2, Bộ Y tế tổ chức hội nghị triển khai kế hoạch phòng, chống dịch năm 2012. Hội nghị có sự tham gia của đại diện Sở Y tế các tỉnh, thành và hệ thống y tế dự phòng các tỉnh miền Bắc, Trung và Tây Nguyên...

Ông Viên Quang Mai, Phó viện trưởng Viện Pasteur Nha Trang cho biết, dịch bệnh tay chân miệng trong những tháng đầu năm 2012 có xu hướng tăng so với cùng kỳ năm ngoái. Khu vực miền Trung cũng đã có ca tử vong đầu tiên trong năm.

“Khó dự báo được diễn biến của dịch tay chân miệng, vì thế cần phải chuẩn mọi biện pháp để đối phó. Dịch diễn biến bất thường ở phía Bắc, như tại Hải Phòng, số ca mắc tiếp tục tăng. Phía Nam dịch cũng tăng tại một vài điểm, tuy nhiên tỷ lệ tử vong lại cao hơn phía Bắc”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.

Bệnh nhi tay chân miệng đang được điều trị tại bệnh viện Đà Nẵng. Ảnh: Nguyễn Đông

Trong năm 2011, vào đợt cao điểm, mỗi tuần cả nước ghi nhận 2.500-3.000 trẻ mắc tay chân miệng, số ca mắc cao kéo dài đến cuối tháng 12. Dịch tiếp tục tăng khi sang những tháng năm 2012 với 900-1.000 ca mắc một tuần.

Bệnh lây truyền rộng rãi do lây qua tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết họng. Bệnh chưa có văcxin phòng cũng như thuốc điều trị đặc hiệu. Việc giảm ca bệnh phụ thuộc rất nhiều vào hành vi vệ sinh của các bậc cha mẹ cũng như người chăm sóc trẻ.

Ngoài ra, dự báo năm nay sốt xuất huyết sẽ tăng theo chu kỳ vì năm ngoái giảm. “Bên cạnh đó còn phải kể đến các dịch bệnh như viêm não mô cầu, viêm màng não. Việc chẩn đoán và phát hiện sớm các ca bệnh gặp nhiều khó khăn vì phải lấy máu hoặc dịch não tủy. Điều này chỉ làm được khi người dân đến bệnh viện nên việc sàng lọc, phát hiện từ cộng đồng rất hạn chế”, ông Mai nói.

Ông Văn Đăng Kỳ, Trưởng phòng dịch tễ, Cục thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thì cho biết, hiện cúm gia cầm đã lan ra 12 tỉnh, thành, trong khi cùng kỳ năm ngoái chỉ có 9 tỉnh. Dự đoán năm nay dịch sẽ bùng phát mạnh vì 3 lý do.

Thứ nhất, qua chương trình giám sát phát hiện 30 tỉnh có tỷ lệ lưu hành virurs cúm gia cầm cao lên đến 4,13%, thậm chí có tỉnh đến 18% như Hà Tĩnh. Trong khi năm ngoái, tỷ lệ lưu hành trung bình chỉ là 1,6%, nơi cao nhất cũng chỉ có 6%. Thứ hai là do ảnh hưởng của thời tiết lạnh nhiều, độ ẩm cao. Thứ ba là trong năm 2011, việc tiêm phòng chỉ thực hiện ở 13 tỉnh phía Nam. Các tỉnh phía Bắc, miền Trung và Tây Nguyên, virus biến đổi không còn đáp ứng với văcxin. Miền Nam lại có khó khăn về số lượng gia cầm, thủy cầm lớn nhất nước nên nguy cơ lây sang người là rất lớn.

Cũng vì thế, dịch cúm H5N1 trên người cũng hết sức khó đoán. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, theo dự báo, khó có khả năng xảy ra đại dịch nhưng có thể xảy ra thêm một số hoặc nhiều trường hợp mắc. Thế nhưng, kiến thức, hiểu biết của người dân về bệnh cũng như cách phòng tránh còn hạn chế. Ngay tại khu vực xảy ra dịch cúm trên gia cầm, nhiều người dân vẫn giết mổ, sử dụng thịt gia cầm ốm, chết.

Thứ trưởng Long cho rằng, không thể coi nhẹ bất cứ dịch bệnh nào. Vì thế, ngay từ đầu năm, Bộ Y tế đã xây dựng kế hoạch phòng chống dịch, xây dựng các điểm giám sát trọng điểm 3 bệnh là: tay chân miệng, viêm màng não do não mô cầu và cúm. Trong đó, sốt xuất huyết thì vẫn nằm trong kế hoạch giám sát trọng điểm từ trước. Đồng thời rà soát lại hệ thống điều trị, trang thiết bị, tập huấn cho nhân viên y tế…

Trong khi đó, thực tế, hệ thống giám sát, báo cáo dịch bệnh còn chậm trễ. Có địa phương ghi nhận trường hợp mắc nhưng xã chậm báo lên huyện, tỉnh, đến khi lên tới trung ương phải mất 3 tuần nên việc khống chế dịch gặp nhiều khó khăn.

“Cái khó nhất hiện nay là làm thế nào để người dân tự giác khai báo đến cơ quan chức năng khi nhà có gia cầm, thủy cầm ốm chết; tự giác rửa tay bằng xà phòng, thực hiện việc ăn chín uống sôi. Có như vậy mới có khả năng ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm bệnh sang người. Nhưng trên thực tế việc thay đổi hành vi, thói quen này lại vô cùng khó khăn. Đến phụ nữ mang thai mà còn ăn thịt gia cầm chết dẫn tới tử vong vì mắc cúm H5N1 như trường hợp ở Sóc Trăng vừa qua”, tiến sĩ Nguyễn Văn Bình, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) chia sẻ.

Theo các chuyên gia, cần sự phối hợp giữa chính quyền, ngành y tế và cả người dân, mới hy vọng có thể giảm được các dịch bệnh.

Bệnh tay chân miệng tái bùng phát ở miền Trung

Sau vài tháng tạm lắng, bệnh tay chân miệng đã tái bùng phát mạnh tại các tỉnh Quảng Ngãi, Quảng Nam và Đà Nẵng. Nhiều phụ huynh lo lắng cho sức khỏe của con trẻ vì thời gian qua đã chủ quan với bệnh.

Trong vòng tuần qua, tại tỉnh Quảng Ngãi, số trẻ mắc bệnh tay chân miệng nhập viện tăng đột biến. Bác sĩ Nguyễn Tấn Phụ, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa Quảng Ngãi cho biết, chỉ trong 7 ngày có đến 63 trẻ nhập viện, nâng tổng số bệnh nhi tay chân miệng vào viện từ đầu năm đến nay khoảng 116 ca.

"Mấy năm trước, bệnh tay chân miệng bùng phát từ tháng 4 đến tháng 6 thế nhưng năm nay rộ lên sớm từ đầu tháng 2, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cho trẻ", bác sĩ Phụ nói.

Khoa Nhi các Bệnh viện tuyến tỉnh, thành phố ở các tỉnh miền Trung quá tải vì bệnh tay chân miệng bùng phát trở lại. Ảnh: Trí Tín

Năm ngoái, bệnh tay chân miệng ở Quảng Ngãi tạm lắng vào dịp cuối năm nên nhiều gia đình đã thiếu quan tâm, còn nhiều chủ quan trong việc ngăn ngừa bệnh cho con trẻ. Ông Hồ Minh Nên, Giám đốc Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Quảng Ngãi nhận định: "Nếu dựa theo tình hình bùng phát bệnh tay chân miệng sớm hơn mọi năm thế này thì đỉnh của đợt bệnh có thể tập trung từ nay đến tháng 4".

Tính từ giữa năm 2011 đến nay, Quảng Ngãi có hơn 7.100 ca bệnh tay chân miệng, trong đó 5 trẻ đã tử vong.

Bệnh tay chân miệng bùng phát trở lại khiến nhiều trường mầm non trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi lo "sốt vó". Cô giáo Đặng Thị Ngọc Lý, Hiệu trưởng trường mầm non 2/9 cho biết, cách đây một tuần, trường phát hiện hai cháu (ở nhóm trẻ 2-3 tuổi) nghi mắc bệnh tay chân miệng, báo phụ huynh đưa đi bệnh viện. Sau khi các bác sĩ xác định một cháu bị tay chân miệng, trường đã quyết định cho 20 cháu tạm nghỉ học ở nhà cho đến nay; đồng thời tăng cường vệ sinh, phun độc khử trùng phòng chống dịch bệnh trong khuôn viên trường.

Ngành y tế Quảng Ngãi tăng cường cán bộ về cơ sở phun thuốc, khử trùng, tiêu độc phòng chống bệnh tay chân miệng ở các khu dân cư. Ảnh: Trí Tín

Trong khi đó, tại Quảng Nam, bệnh tay chân miêng đã lây lan đến huyện miền núi Đông Giang. Trường mầm non Liên Hợp ở thị trấn Prao phải đóng cửa cho học sinh nghỉ học từ ngày 17/2 đến nay. Cô giáo Nguyễn Thị Sương, Hiệu trưởng trường mầm non Liên Hợp cho biết: “Ngày 16/2 phát hiện 4 cháu thuộc nhóm trẻ lớp Chồi có triệu chứng nóng sốt, miệng nổi mụn nước, nhà trường đã báo cáo Trung tâm Y tế huyện Đông Giang để thăm khám. Sau khi có kết quả một cháu mắc bệnh tay chân miệng, nhà trường đã tạm dừng công tác dạy học".

Hiện tại, trường mẫu giáo Sơn Ca ở xã Ba, huyện Đông Giang, cũng đã có một cháu bệnh tay chân miệng, cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa Đà Nẵng. Do đặc thù vùng cao sử dụng nguồn nước tự chảy, hệ thống vệ sinh không đảm bảo nên ngành y tế huyện Đông Giang đang lo lắng dịch bệnh tay chân miệng lây lan nhanh, uy hiếp sức khỏe, tính mạng của trẻ em địa phương này.

Khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa Quảng Ngãi được rào chắn cách ly phòng chống dịch bệnh tay chân miệng. Ảnh: Trí Tín

Tại Đà Nẵng, tính đến sáng nay, Khoa Y học nhiệt đới thuộc Trung tâm Sản - Nhi Đà Nẵng đã tiếp nhận hơn 110 trường hợp nghi nhiễm bệnh tay, chân, miệng, trong đó có 15 ca nặng ở cấp độ từ 2B1 đến 4. Do trẻ mắc bệnh tay chân miệng quá đông nên Trung tâm phải cho kê thêm 45 giường trong phòng và 50 giường xếp ngoài hành lang cho người bệnh nằm điều trị.

Quá tải bệnh nhi tay chân miệng ở Đà Nẵng

Nhiều phụ huynh lo lắng mang con đến bệnh viện thăm khám. Chị Nguyễn Thị Thắng, 42 tuổi, lặn lội mang bé Trương Duy Việt từ Quảng Nam ra Đà Nẵng điều trị tại Trung tâm sản nhi. Cháu Việt sốt cao, được chẩn đoán bị nhiễm tay chân miệng cấp độ 2. Sau 8 ngày điều trị, bệnh tình bé đã thuyên giảm nhưng chị Thắng vẫn muốn ở lại ít ngày để điều trị dứt bệnh. Đôi mắt phờ phạc vì thiếu ngủ, chị cho biết: “Chỉ đưa con đến bệnh viện chúng tôi mới thực sự yên tâm chứ ở nhà đôi khi bệnh nặng thêm, đưa đi điều trị lại không kịp”.

Chiều 21/2 tại Trung tâm sản nhi Đà Nẵng, hàng chục phụ huynh bế con đứng kín hành lang Khoa y học nhiệt đới chờ đến lượt khám cho con. Do bệnh viện quá tải nên nhiều bệnh nhi được bố mẹ bế đừng chờ đến khi có người xuất viện mới có chỗ nằm.

Để ngăn ngừa dịch bệnh tay chân miệng lây lan ra diện rộng, Trung tâm Y tế dự phòng TP Đà Nẵng đã tiến hành kiểm soát, phun hóa chất tại 71 điểm nhằm ngăn chặn tình trạng lây lan. Bác sĩ Ngô Thị Kim Yến, Phó Giám đốc Sở Y tế TP Đà Nẵng lo lắng: "Trước tình hình bệnh tay chân miệng bùng phát trở lại, Sở đã chỉ đạo Trung tâm Y tế dự phòng thành phố tăng cường giám sát ca bệnh, xử lý triệt để các ổ dịch được phát hiện; nắm số người mắc bệnh, nhất là những ca bệnh nặng; thực hiện giám sát dịch tay chân miệng kết hợp sốt xuất huyết".

Ngoài ra, Sở y tế TP Đà Nẵng cũng đã gửi văn bản yêu cầu ngành giáo dục chỉ đạo các quận, huyện tăng cường công tác chăm sóc giáo dục trẻ, phòng, chống dịch tay chân miệng và bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm trong các cơ sở giáo dục mầm non.